De Federale Politie heeft al meer dan een jaar de leugendetector of polygraaf niet meer ingezet. Dat blijkt uit het antwoord van minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden op een schriftelijke vraag die ik stelde. Naast de gezondheidscrisis heeft de uitblijvende aanname van het Koninklijk Besluit rond leugendetectors het gebruik ervan opgeschort. Ik dring erop aan om dit spoedig uit te voeren, om te vermijden dat strafrechtelijke vooronderzoeken hierdoor langer aanslepen.
De wachttijd voor een leugendetector was in 2018 al verlengd van 2 maand naar een half jaar. Inmiddels kan deze zelfs oplopen tot één jaar. Dat vertraagt aanzienlijk het strafrechtelijk vooronderzoek, wat nadelig is voor alle betrokkenen in een zaak. De minister van Binnenlandse Zaken heeft al concrete initiatieven genomen om deze procedure te verkorten. Hoog tijd dat de minister van Justitie na meer dan een jaar eindelijk uitvoering geeft aan het KB tot wijziging van het Wetboek van Strafvordering.
Sinds 2003 maakt de Federale Politie gebruik van de leugendetector of polygraaf in bepaalde politieverhoren. Deze registreert verhoogde lichamelijke activiteit in de hartslag, ademhaling en bloedvolume van de verhoorde. Deze gegevens dienen als aanvulling op andere onderzoeksmiddelen, zoals DNA-onderzoek. Vooral in zedenzaken wordt de polygraaf ingezet.
Aangezien slechts een klein team van rechercheurs gebruik kunnen maken van de polygraaf, hebben personeelswissels een grote impact op de procedures. Momenteel werken slechts vier rechercheurs met de polygraaf. Het vertrekken van drie van de zes polygrafisten in 2018 zorgde voor een aanzienlijke daling in het gebruik ervan (392 in 2018 tegenover 426 in 2017). In 2019 werden 456 testen afgenomen.
In het eerste kwartaal van 2020 lag dit cijfer op 131. Sindsdien vonden geen nieuwe leugendetectietesten plaats in ons land. De sanitaire crisis speelt daarin een rol. Inmiddels heeft minister Verlinden echter al verschillende stappen ondernomen om te verzekeren dat polygrafisten in veilige omstandigheden kunnen werken. Zo besliste ze de uitvoering van een risico-analyse, het gebruik van mobiele testkits en het prioritaire vaccineren van polygrafisten. Daarnaast bezorgde zij de minister van Justitie zelfs een bijdrage voor de opmaak van het uitvoeringsbesluit, vanuit de overweging dat de tests zo snel als mogelijk hervat dienen te worden.
Het uitblijven van de uitvoering van het KB tot wijziging van het Wetboek van Strafvordering inzake het gebruik van de polygraaf dd. 4.02.2020 houdt momenteel de inzet van de polygraaf tegen, waardoor de wachttijden tot één jaar zijn opgelopen. Zolang dit KB geen uitvoering krijgt, zouden de resultaten van alle tests vanaf 01.01.2021 nietig zijn. De minister moet hier dringend werk van maken. We wachten al meer dan een jaar, waardoor vooronderzoek onnodig gerekt wordt.